Vraag en antwoord

Een beursindex is een mandje aandelen of obligaties dat dient als graadmeter van ontwikkelingen op de beurs. Een index kan zowel een wereldwijde markt dekken als een specifieke regio, land of sector.

Er zijn veel verschillende soorten indexen, die op verschillende manieren worden samengesteld. Zo bestaat de MSCI World Index, de belangrijkste index voor wie wereldwijd in aandelen wil beleggen, uit zo'n 1.700 aandelen van bedrijven uit 23 ontwikkelde landen die worden geselecteerd op basis van de marktwaarde van de desbetreffende bedrijven. Terwijl de bekendste index van de Nederlandse aandelenmarkt, de AEX-index, slechts 25 aandelen telt die worden geselecteerd op basis van de mate waarin zij op de beurs worden verhandeld.

Het rendement van de Barclays Capital Global Aggregate Euro Government Bond Index in euro's over de afgelopen vijf kalenderjaren was:

Het gemiddelde rendement van de Barclays Capital Global Aggregate Euro Government Bond Index over de afgelopen drie en vijf jaar (tot en met eind 2008) was:

Het rendement van de MSCI Emerging Markets Index (inclusief dividend) in euro's over de afgelopen vijf kalenderjaren was:

Het gemiddelde rendement van de MSCI Emerging Markets Index over de afgelopen drie, vijf, tien en twintig jaar (tot en met eind 2008) was:

Het rendement van de MSCI Europe Index (inclusief dividend) in euro's over de afgelopen vijf kalenderjaren was:

Het gemiddelde rendement van de MSCI Europe Index over de afgelopen drie, vijf, tien en twintig jaar (tot en met eind 2008) was:

Het rendement van de MSCI World Index (inclusief netto dividend) in euro's over de afgelopen vijf kalenderjaren was:

Het gemiddelde rendement van de MSCI World Index over de afgelopen drie, vijf, tien en twintig jaar (tot en met eind 2008) was:

Van de meeste beursindexen zijn er verschillende varianten. Zo worden beursindexen vaak in verschillende valuta’s berekend. Bovendien is er veelal een herbeleggingsindex (ofwel total return index) inclusief dividend en een koersindex (ofwel price index) exclusief dividend. De koersindex geeft alleen de ontwikkeling weer van de koersen van de aandelen die in de index zijn opgenomen en houdt geen rekening met dividenden. De herbeleggingsindex houdt daarentegen wel rekening met dividenden. Die telt de dividenden als het ware op bij de koersontwikkeling. De herbeleggingsindex heeft dan ook altijd een hoger rendement dan de koersindex.

Ook van de MSCI indexen zijn er verschillende varianten. Zo heeft de MSCI World Index bijvoorbeeld een dollar en een euro variant. En is er zowel een koers- als een herbeleggingsvariant van de MSCI World Index.

De MSCI Emerging Markets Index bestaat uit zo'n 750 aandelen van bedrijven uit 25 opkomende landen in Azië, Latijns Amerika, Europa en Afrika. Deze aandelen worden geselecteerd op basis van de marktwaarde van de desbetreffende bedrijven. In de MSCI Emerging Markets Index zitten dus de grotere ondernemingen uit deze landen. Daartoe behoren bedrijven als China Mobile, Samsung, Gazprom, Petroleo Brasileiro en Industrial and Commercial Bank of China. Onder 'onze indexfondsen' kunt u per fonds de tien grootste belangen bekijken. 

De MSCI Europe Index bestaat uit zo'n 500 aandelen van bedrijven uit West-Europese landen. Deze aandelen worden geselecteerd op basis van de marktwaarde van de desbetreffende bedrijven. In de MSCI Europe Index zitten dus de grote 'blue chip' ondernemingen van Europa. Daartoe behoren bedrijven als Nestlé, British Petroleum, Novartis, HSBC en Vodafone. Maar ook Nederlandse multinationals als Shell, Unilever, KPN en Philips. 

De MSCI World Index bestaat uit zo'n 1.700 aandelen van bedrijven uit 23 ontwikkelde landen in Noord-Amerika, Europa en Azië. Deze aandelen worden geselecteerd op basis van de marktwaarde van de desbetreffende bedrijven. In de MSCI World Index zitten dus de grote 'blue chip' ondernemingen van de wereld. Daartoe behoren bedrijven als ExxonMobil, Procter & Gamble, General Electric, Microsoft en Nestlé. Maar ook Nederlandse multinationals als Shell, Unilever, KPN en Philips. 

De Barclays Capital Global Aggregate Euro Government Bond Index is een index van Europese overheidsobligaties. De index bevat zo'n 800 obligaties die in euro's noteren en zijn uitgegeven of gegarandeerd door Europese overheidsinstellingen zoals de Nederlandse Staat. Veel professionele beleggers gebruiken de Barclays Capital Global Aggregate Euro Government Bond Index als benchmark (graadmeter) voor hun obligatiebeleggingen.

Er zijn twee redenen waarom financiële dienstverleners geen indexfondsen aanbieden:

• Zij verdienen er weinig aan. Met gewone, actief beheerde beleggingsfondsen kunnen zij veel meer verdienen. Wel drie tot vier keer zo veel.
• Actief beleggen is hun bestaansrecht. Als zij indexfondsen zouden aanbieden, dan zouden zij in feite toegeven dat zij de index niet kunnen verslaan en impliciet erkennen dat zij hun klanten in het verleden niet zo best van dienst zijn geweest. Met het risico dat veel klanten dan zouden opstappen.

Beleggen gaat altijd gepaard met een zekere mate van risico. Daar staat echter de kans op een hoger rendement tegenover. Dat is wat beleggen onderscheidt van sparen. Indexfondsen beleggen in aandelen of obligaties en als de koersen van die aandelen of obligaties dalen, dan daalt ook de waarde van het indexfonds. Net als bij andere beleggingen. Maar er zijn ook verschillen in risico tussen indexfondsen en andere manieren van beleggen.

Indexfondsen die breed gespreide indexen volgen, beleggen in een groot aantal aandelen of obligaties. Door deze brede spreiding is beleggen in deze indexfondsen veelal minder risicovol dan beleggen in individuele effecten. En wellicht ook minder risicovol dan beleggen in gewone, actief beheerde fondsen die in aanzienlijk minder aandelen of obligaties beleggen.

Het tweede grote voordeel van indexfondsen vergeleken met actief beleggen is dat u alleen met het zogeheten 'marktrisico' te maken krijgt en er niet of nauwelijks sprake is van 'specifiek risico'. Marktrisico is de kans op verlies als gevolg van bewegingen van de beurs als geheel. Dit risico is er bij alle beleggingen, ook indexfondsen. Specifiek risico is de kans op verlies als gevolg van verkeerde beleggingsbeslissingen. Bij indexfondsen is dit risico er niet of nauwelijks omdat er geen actief beleggingsbeleid wordt gevoerd d.w.z. er is geen fondsbeheerder die op basis van een specifieke toekomstvisie bewust wel of niet bepaalde beleggingen aangaat en daarbij fouten kan maken. Een indexfonds volgt gewoon passief een index waardoor u weet dat het beleggingsresultaat min of meer hetzelfde zal zijn als dat van de gevolgde index.

Actief beleggen brengt nadrukkelijk wel specifiek risico met zich mee. Er worden immers continu beleggingskeuzes gemaakt, die goed of fout kunnen uitpakken. De kans dat er verkeerde keuzes worden gemaakt, is allesbehalve denkbeeldig. Het is veelzeggend dat professionele beleggers al blij zijn als ze in 55-60% van de gevallen de juiste beslissing hebben genomen.

Ja. Voor obligatiebeleggers zijn indexfondsen zelfs nog voordeliger dan voor aandelenbeleggers. De reden hiervoor is dat het brutorendement (vóór kosten) op obligaties gemiddeld lager is dan op aandelen, waardoor de kosten relatief nog zwaarder wegen. Bovendien zijn er onder actief beheerde obligatiefondsen minder positieve uitschieters dan bij aandelenfondsen, waardoor er na aftrek van kosten nog minder zijn die de index weten te verslaan.

Ja. Zowel aandelen- als obligatie-indexfondsen behalen een beter rendement dan de overgrote meerderheid van de actief beheerde aandelen- en obligatiefondsen. Obligatie-indexfondsen verslaan gemiddeld zelfs een nog groter deel van de actief beheerde fondsen dan aandelenindexfondsen. De reden hiervoor is dat het rendement van obligaties lager is dan van aandelen waardoor hoge kosten bij obligatiefondsen nog zwaarder wegen dan bij aandelenfondsen.

Hoewel de overgrote meerderheid van de actief beheerde fondsen niet in staat is de index te verslaan, zijn er over elke periode wel een paar die hier wel in slagen. Maar in deze fondsen beleggen is makkelijker gezegd dan gedaan. Het is namelijk heel moeilijk om van tevoren te bepalen welke fondsen in de toekomst de index zullen verslaan. Dat verschilt van jaar tot jaar. Het ene jaar doet fonds A het goed, het volgende jaar fonds B. Geen enkel fonds weet jaar in jaar uit de index te verslaan. Helaas kan alleen achteraf worden vastgesteld welke fondsen het beter hebben gedaan dan de index.

Kijken naar in het verleden behaalde rendementen heeft weinig zin. Fondsen die in het verleden goede rendementen hebben behaald weten dit meestal niet op lange termijn vast te houden. Vrijwel altijd worden periodes van goede rendementen afgewisseld met periodes van slechte rendementen.

Op www.meesman.nl leggen ze meer uit over deze manier van beleggen. Ook kunt u zich kosteloos aanmelden voor het webinar 'Starten met beleggen', wat eens per maand wordt gegeven.

Indexfondsen verschillen in diverse opzichten van andere beleggingsfondsen:

• Indexfondsen hebben als doel hetzelfde rendement te behalen als een bepaalde beursindex. Dit in tegenstelling tot vrijwel alle in Nederland verkrijgbare beleggingsfondsen, die juist proberen de index te verslaan.
• Indexfondsen worden passief beheerd. Dit houdt in dat er nauwelijks gehandeld wordt. Andere beleggingsfondsen worden actief beheerd. De beheerder van het fonds koopt en verkoopt continu effecten.
• Indexfondsen hebben veel lagere kosten dan actief beheerde fondsen. De totale kosten van een aandelenindexfonds zijn veelal niet meer dan 0,5% per jaar. Bij een actief beheerd aandelenfonds is dit al gauw 2% per jaar. Actief beheer kost u dus meestal 4 keer zo veel als een indexfonds.

Indexfondsen zijn veelal ook een stuk transparanter dan actief beheerde fondsen. Omdat indexfondsen op kosten concurreren geven ze veelal volledig inzicht in alle kosten. Wie lage kosten heeft, heeft immers niets te verbergen.

Om drie redenen: meer rendement, minder risico en meer rust.

• Indexfondsen behalen een beter rendement dan de overgrote meerderheid (circa 80%) van de actief beheerde beleggingsfondsen en andere vormen van actief beheer, zoals discretionair vermogensbeheer. Dit is een logisch gevolg van de veel lagere kosten van indexfondsen en het feit dat beurskoersen niet te voorspellen zijn.
• Indexfondsen beleggen in een groot aantal aandelen of obligaties. Door deze brede spreiding is beleggen in indexfondsen meestal minder risicovol dan beleggen in individuele effecten en actief beheerde beleggingsfondsen. En omdat indexfondsen geen actief beleggingsbeleid voeren, is er ook niet het risico van beleggingsbeslissingen die verkeerd uitpakken.
• Naar indexfondsen hoeft u niet of nauwelijks om te kijken.

Wie op een eenvoudige manier een breed gespreide beleggingsportefeuille wil samenstellen die

Er zijn twee redenen waarom indexfondsen beter presteren dan de overgrote meerderheid van de actief beheerde fondsen: veel lagere kosten en het feit dat beurskoersen niet of nauwelijks te voorspellen zijn. Dit laatste maakt het voor actief beheerde beleggingsfondsen heel moeilijk om de hogere kosten terug te verdienen.

Een indexfonds is een beleggingsfonds dat als doel heeft hetzelfde beleggingsresultaat (rendement en risico) te behalen als een bepaalde beursindex. Indexfondsen doen dit door te beleggen in alle (of een representatieve selectie van alle) aandelen of obligaties die in de desbetreffende index zijn opgenomen, waardoor de waardeontwikkeling van het indexfonds de waardeontwikkeling van die index volgt.

In de Verenigde Staten heeft indexbeleggen de afgelopen decennia een enorme vlucht genomen, zowel onder particuliere als institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Naar schatting wordt inmiddels zo'n 25% van het totale belegde vermogen van particulieren in indexfondsen belegd. Voor nieuw te beleggen geld is dat nog meer. Ook in andere landen is indexbeleggen in opkomst.

In Nederland beleggen institutionele beleggers zoals pensioenfondsen al jaren enorme bedragen volgens de index. 

Beurskoersen worden bepaald door vraag en aanbod van miljoenen mensen over de hele wereld die om allerlei uiteenlopende redenen vele miljoenen beurstransacties uitvoeren. Die miljoenen mensen baseren hun aan- en verkoopbeslissingen op hun verwachtingen voor de toekomstige ontwikkeling van een heel scala aan financiële, economische, technologische, sociale, politieke, psychologische en andere factoren. Om beurskoersen goed te kunnen voorspellen moet je kunnen inschatten wat al die miljoenen mensen van deze ontwikkelingen verwachten en hoe zij daarop zullen inspelen. Dit is bijzonder moeilijk. Daar is de wereld te complex en onzeker voor. Het is dan ook niet meer dan logisch dat zelfs de grootste deskundigen niet in staat zijn ontwikkelingen op financiële markten consistent juist te voorspellen.

Ja. Kosten zijn veelal van doorslaggevend belang voor het rendement. Elke euro die u aan kosten betaalt gaat direct van uw rendement af. Zelfs ogenschijnlijk kleine verschillen in kosten hebben grote gevolgen voor het rendement. Lagere kosten betekenen al gauw duizenden euro's meer aan opbrengst.

N.B. Van belang zijn vooral de doorlopende (jaarlijkse) kosten. Omdat u die elk jaar opnieuw betaalt, hebben die veel meer impact op het rendement dan de aan- en verkoopkosten die u slechts eenmalig bij in- en uitstappen betaalt.

Ja. Bij actief beheerde aandelenfondsen bedragen de totale doorlopende kosten al gauw 2% per jaar. Bij een aandelenindexfonds daarentegen is dit veelal niet meer dan 0,5% per jaar. Bij obligatiefondsen kost actief beheer gemiddeld 1% tot 1,25% per jaar. Bij een obligatie-indexfonds is dit circa 0,3% per jaar.

Actief beheer kost u dus meestal 4 keer zo veel als indexbeleggen. Dit kostenverschil is cruciaal. Kosten zijn van doorslaggevend belang voor het rendement.