Actief beleggen

De keuze tussen passief en actief beleggen raakt de essentie van beleggen. Het is een basiskeuze. In het boek wordt beschreven wat passief beleggen is. Hier beschrijven we in het kort wat actief beleggen inhoudt.

Actief beleggen

De kern van actief beleggen is ‘kopen & verkopen’, oftewel frequent handelen op de beurs. De keuze om te kopen of te verkopen maakt de belegger op grond van kortetermijnkoersverwachtingen. Oneerbiedig gezegd zou je dit ‘koopjes jagen’ kunnen noemen. De kunst is om laag te kopen en hoog te verkopen. Een actieve belegger gelooft dat hij koersontwikkelingen min of meer correct kan voorspellen.

Er zijn twee varianten van actief beleggen: de beste aandelen selecteren (stock picking) en de voordeligste in- en uitstapmomenten kiezen (market timing).

Stock picking

Bij stock picking analyseert de belegger de prijzen van aandelen door onder andere het uitpluizen van jaarverslagen van bedrijven (fundamentele analyse) en het bestuderen van koerspatronen (technische analyse). Op grond daarvan koopt hij de effecten die de beste vooruitzichten op rendement bieden en tegelijkertijd geen onverantwoorde risico’s met zich meebrengen. Als na verloop van tijd de kansen keren en de belegger tot de conclusie komt dat er effecten zijn die sneller zullen stijgen dan degene die hij in bezit heeft, dan verkoopt hij de effecten die hij in zijn bezit heeft en koopt daarvoor in de plaats nieuwe die een beter perspectief bieden.

Natuurlijk gaan niet alle actieve beleggers even gedegen en minutieus te werk. Velen kopen aandelen puur op basis van intuïtie en ‘een goed gevoel’. Of in een impulsieve reactie op een opvallend bericht in de krant of een ‘gouden’ tip van een vriend. Allen hopen door slim te handelen op de beurs een meer-dan-gemiddeld rendement te halen. Dat aandelen grote koerssprongen kunnen maken blijkt elk jaar opnieuw. Vaak is 10% van de aandelen op een beurs goed voor de helft van de jaarlijkse stijging van de totale markt. De kunst is om vroegtijdig een of meer van deze toppers op de korrel te nemen en ze te kopen voordat anderen die in het vizier hebben. Wie dat lukt, maakt een meer-dan-gemiddeld rendement.

Market timing

De tweede manier van actief beleggen is ‘market timing’. Bij market timing probeert de belegger op het juiste moment in en uit de markt te stappen. Dat kan hij proberen bij individuele effecten, maar ook met beleggingscategorieën. De twee belangrijkste beleggingscategorieën zijn aandelen en obligaties. Als hij verwacht dat de beurs gaat dalen, dan stapt hij uit. Als de beurs aantrekt, stapt hij weer in. Hij zal bovendien proberen om op een goed gekozen moment helemaal of gedeeltelijk te switchen van aandelen naar obligaties en omgekeerd. Ook het gokken op stijgende en dalende valuta, aantrekkende of dalende rente en het inspelen op stijgende beurzen in bepaalde landen of van specifieke bedrijfssectoren is een vorm van market timing. Veel professionele beleggers hebben zich gespecialiseerd in óf aandelen selecteren óf inspelen op stijgende en dalende markten.

Fundamentele analyse en technische analyse

Bij beide varianten van actief beleggen kunnen ze steunen op fundamentele en technische analyse. Fundamentele analyse is de techniek in de beleggingswereld waarbij beleggingsanalisten de (relatieve) aantrekkelijkheid van een aandeel (of een aandelensector) ten opzichte van andere beleggingsmogelijkheden trachten te beoordelen door middel van een analyse van de gang van zaken in die onderneming of die bedrijfstak. Analisten bestuderen jaarverslagen van bedrijven, economische groeiverwachtingen voor sectoren en landen en andere gegevens en rapporten om een prognose te maken voor de koersontwikkeling van een bedrijf, land of sector.

Technische analyse is het bestuderen van grafieken van historische aandelenkoersen in combinatie met informatie uit de markt (zoals prijs en omzet) om toekomstige koersen in de effectenmarkt te voorspellen. Populaire termen uit de technische analyse zijn 'weerstand', 'steun, 'uitbraakniveau' etc.

Ook hier maken de meeste actieve beleggers een keuze uit een van beide methoden om koersen te voorspellen.

Iedere transactie kent een winnaar en een verliezer

Het fascinerende van actief beleggen is dat het een spel is dat op het scherpst van de snede gespeeld wordt. Iedere koper moet, om zijn oogappel op de beurs te bemachtigen, een verkoper van het geselecteerde aandeel zien te vinden die om een of andere reden de winstkansen ervan compleet anders beoordeelt. Beide denken aan de hand van dezelfde informatie, maar op basis van tegengestelde conclusies, een goede deal te doen. In werkelijkheid is er geen sprake van een win-win situatie. Financieel gezien kent elke transactie op de beurs een winnaar en een verliezer. Tenminste, als dit afgezet wordt tegen het gemiddelde van de markt. In deze sfeer ontmoeten elke dag vele miljoenen beleggers elkaar op de beurzen wereldwijd om voor miljarden met elkaar zaken te doen. Gezamenlijk maken zij winst noch verlies (beleggen is een zero-sum game ten opzichte van het gemiddelde van de markt). Immers, alle beleggers samen zijn de markt.  Maar na aftrek van kosten maakt de meerderheid verlies en een minderheid winst.

Actieve beleggers proberen de markt te verslaan

Het belangrijkste uitgangspunt van actieve beleggers is dat beurskoersen te voorspellen zijn. De aanpak is gebaseerd op deze veronderstelling. Actieve beleggers vinden het niet erg om er tijd aan te besteden, lezen er veel over en denken de markt te kunnen verslaan. Ze maken gebruik van hun inzicht in de werking van financiële markten en passen dat toe. Actieve beleggers zijn ervan overtuigd dat je op basis van goed fundamenteel onderzoek of technische analyse en veel ervaring, up-to-date kennis en een goede intuïtie de markt kunt verslaan. Het doel van actief beleggen is om een meer dan gemiddeld rendement te halen. Het extra resultaat wordt gezien als het gevolg van kunde, niet van toeval of geluk. De focus is de korte termijn. Wat doet de beurs morgen, deze week, volgende maand, dit jaar? Welke aandelen zitten de komende maanden in de lift? Heeft Unilever een beter perspectief dan Nestlé? Gaat DSM het beter doen dan Akzo? Wat doet Shell? Welke sector presteert goed in dit economisch klimaat? De bouw, chemie of handel? Welke landen gaan een sterke groei doormaken? Vietnam, Duitsland of de Verenigde Staten? Wat doet de rente? Loopt de inflatie op? Hoe ontwikkelt zich de dollar? Zullen obligaties in deze crisis meer opleveren dan aandelen? De actieve belegger houdt voortdurend de vinger aan de pols door nauwkeurig het nieuws te volgen. Nieuws zet beleggers aan tot kopen en verkopen. Dat zet koersen in beweging. De actieve belegger speelt daarop in. Dit frequent handelen op de beurs kost weliswaar veel geld, maar dat is van minder belang. Iedere transactie is bedoeld om extra winst te maken. Actieve beleggers handelen zo vaak als nodig is.

Actief beheerde beleggingsfondsen

Actief beheerde beleggingsfondsen hebben hoogopgeleide vermogensbeheerders en dure analisten in dienst om de beste aandelen te selecteren en tijdig in en uit te stappen. Als een klein percentage van het beheerde geld besteedt wordt aan diepgaand onderzoek naar de beste effecten en een betrouwbare voorspelling van de richting van de financiële markten, is dat geen bezwaar. Die uitgaven worden later ruimschoots goedgemaakt door hogere rendementen, zo redeneert men.

Spreiding tendeert naar het gemiddelde

Hoe bouwt een actieve belegger zijn portefeuille op? Ervaren actieve beleggers zullen in een beperkt aantal effecten beleggen (hoge ‘conviction rate’). Ze pikken uit het grote aantal bedrijven dat genoteerd is op de beurs alleen die aandelen waarvan zij denken dat die superieur zullen presteren. Hoe meer verschillende aandelen ze kopen (lage ‘conviction rate’), hoe groter de kans dat het resultaat van hun beleggingsportefeuille zal tenderen naar het gemiddelde. En daar willen ze natuurlijk verre van blijven. Actieve beleggers zullen dus zo weinig mogelijk spreiden. Vooral strenge selectie biedt kans op hoge rendementen. ‘Brede spreiding is alleen nodig als beleggers niet weten waar ze mee bezig zijn,’ zegt Warren Buffett, de Amerikaanse superbelegger.

Variabele beleggingsmix

Ook zullen ze vaak geen vaste verdeling kiezen tussen aandelen en obligaties. Die mix is vanzelf variabel als ze inspelen op de wijzigende omstandigheden op de beurs. Ze navigeren tussen aandelen, obligaties en spaargeld om extra rendement te halen. De actuele verhouding hangt dus vooral af van het reilen en zeilen van aandelen en obligaties op de beurs.

Samenvatting

De verschillen tussen actief beleggen en indexbeleggen zijn als volgt samen te vatten.